Qlobal

Avropa Parlamenti və Aİ Şurası Ukraynaya kömək məqsədilə növbəti dörd il üçün Aİ büdcəsində 50 milyard avroluq Ukrayna fondunun yaradılması barədə ilkin razılığa gəliblər.

Qaynarinfo bu barədə UNİAN-a istinadla xəbər verir.

"Bu gün Aİ Şurası və Avropa Parlamenti ölkənin Aİ-yə üzvlük yolunun bir hissəsi olan islahatların həyata keçirilməsi səylərini dəstəkləməklə, Ukraynanın bərpası, yenidən qurulması və modernləşdirilməsini dəstəkləmək üçün yeni məqsədyönlü alətin tətbiqi ilə bağlı ilkin razılığa gəliblər. Ukrayna Fondun ümumi büdcəsi 50 milyard avro olacaq”, - deyə Avropa Şurasının saytında yerləşdirilən mesajda deyilir.

Yeni fond 2024-2027-ci illər üçün Ukraynaya geniş, proqnozlaşdırıla bilən və çevik yardıma imkan verən Aİ büdcə dəstəyini vahid alətdə birləşdirəcək.
"Aİ lazım olduğu qədər Ukraynanı dəstəkləməyə hazırdır. Ukrayna Fondu bizə imkan verəcək ki, Rusiyanın işğalçılıq müharibəsinin gətirdiyi misli görünməmiş problemlər qarşısında xalqına ölkəni bərpa etməkdə kömək etmək üçün Ukraynaya əsaslı və proqnozlaşdırıla bilən dəstək göstərək. Eyni zamanda, bu dəstək Ukraynanın Aİ-yə üzvlük yolunda islahatları və modernləşdirmə səylərini irəli sürməsinə kömək edəcək”, - deyə Belçikanın Aİ-yə sədrliyinin maliyyə naziri Vinsert Van Peteqem bildirib.

Ukrayna fondunun strukturu

Fond üç əsas komponentdən ibarət olacaq. Birincisi, Nazirlər Kabinetinin ölkənin bərpası, reabilitasiyası və modernləşdirilməsi ilə bağlı niyyətləri müəyyən edən, həmçinin Aİ-yə üzvlük prosesinin bir hissəsi kimi islahatlar planlarını özündə əks etdirən "Ukrayna planı” hazırlamasını nəzərdə tutur. Ukrayna üçün qrant və kredit şəklində pul bu planın həyata keçirilməsi əsasında, lazımi şərtlər və müvəqqəti ödəniş qrafiki nəzərə alınmaqla veriləcək.

İkinci komponent büdcə zəmanətləri şəklində dəstəyi təmin edəcək və dövlət və özəl qurumların qrant və kreditlərini birləşdirəcək. Bu zəmanətlər kredit risklərini əhatə edəcək.

Üçüncü komponent Ukraynanın Aİ-yə qoşulması çərçivəsində Avropa İttifaqının yardımı və Ukraynaya öz qanunvericiliyini Aİ qanunvericiliyinə uyğunlaşdırmağa, eləcə də struktur islahatları aparmağa kömək edəcək digər dəstək tədbirləridir.

Fond pulu necə bölüşdürəcək

Mesajda qeyd edildiyi kimi, Avropa Parlamenti ilə Aİ Şurası arasında əldə olunmuş ilkin razılaşma maliyyə aspektlərini də müəyyən edir. 50 milyard avroluq ümumi büdcə 33 milyard kreditlərə, 17 milyard qrantlara bölünəcək.

Qrantlar yeni xüsusi alət vasitəsilə ayrılacaq və kreditlər 2023-cü ildə Ukrayna üçün MFD+ makromaliyyə yardımının həyata keçirilməsi zamanı istifadə olunan maliyyələşdirməyə bənzər Aİ-nin öz resurs ehtiyatlarından ayrılacaq.

Ukrayna, Ukrayna planına əsasən, Fondun tutumunun 7 faizinə qədər avans ödənişi tələb edə bilər.

Ukrayna planının və Ukrayna investisiya çərçivə alətinin investisiya komponentinin əhəmiyyətli hissəsi yaşıl investisiyalara həsr olunacaq. Ukrayna İnvestisiya Çərçivə Alətinin resurslarının bir hissəsi kiçik və orta sahibkarlığın dəstəklənməsi üçün ayrılacaq. Ukraynanın planına milli hökumətin effektivliyini saxlamaq üçün tədbirlər də daxildir.

Sazişin razılaşdırılmış mətnində müvəqqəti maliyyələşdirmə nəzərdə tutulur ki, bu da büdcə vəsaitlərinin mümkün qədər tez Ukraynaya yönəldilməsinə imkan verəcək. Bundan əlavə, Ukraynanın müharibə şəraitində olduğunu nəzərə alaraq, Fond müəyyən çevikliyi qoruyacaq.

Ukraynada islahatlar

Ukrayna Fondunun resurslarından istifadəyə dəstək üçün ilkin şərt Kiyevin islahatları davam etdirməsi və effektiv demokratik mexanizmlərə, o cümlədən çoxpartiyalı parlament sisteminə, qanunun aliliyinə, insan hüquqlarına, o cümlədən azlıqların hüquqlarına hörmətin təmin edilməsinə hörmət olacaq.

BP və Ukraynadakı ictimai təşkilatlar Ukrayna planının hazırlanması və həyata keçirilməsi ilə bağlı məlumatlandırılacaq və məsləhətlər alacaqlar.

Danışıqlar nəticəsində əldə edilmiş ilkin razılaşma, mətni rəsmi təsdiq üçün təqdim edilməzdən əvvəl Aİ Şurası və Avropa Parlamenti tərəfindən nəzərdən keçirilməlidir. Bu prosedurdan sonra saziş Aİ-nin Rəsmi Jurnalında dərc olunacaq və dərc olunduqdan bir gün sonra qüvvəyə minəcək.

Aİ-dən Ukraynaya yardım

Fevralın 1-də Avropa İttifaqına üzv ölkələrin dövlət və hökumət başçıları 2024-2027-ci illər ərzində Ukraynaya dəstək üçün 50 milyard avroluq Ukrayna Fondunun yaradılması barədə yekdil qərar qəbul ediblər.

Ukrayna ümid edir ki, Avropa İttifaqından Ukrayna Facility proqramı çərçivəsində 50 milyard avro dəyərində ilk vəsait bu ilin martında gələcək.